Güç faktörü (Power Factor veya PF), bir elektrik devresinin veya sistemin etkin gücünü (gerçek güç) reaktif gücüne (gerçek güçten ayrılan) oranlayan bir elektriksel ölçümdür. Güç faktörü, elektrik sistemlerinin verimliliğini ve enerji kullanımını değerlendirmek için önemlidir ve genellikle “cosφ” sembolü ile gösterilir.
Güç faktörünün temel tanımı şöyledir:
Güç Faktörü (PF) = Gerçek Güç (Watt) / İşte Gerçek Güç (VA)
Gerçek Güç, bir elektriksel yükün gerçek enerjiyi tüketen kısmıdır, yani cihazın çalıştırılması için gerekli olan enerjidir. İşte Gerçek Güç ise toplam görünür gücü ifade eder ve hem gerçek gücü hem de reaktif gücü içerir.
Reaktif güç, bir elektrik devresindeki volt-amper (VA) ile ölçülür ve bu, enerjinin depolanmasını ve geri verilmesini temsil eder. Reaktif güç, endüktif yükler (örneğin, motorlar) veya kapasitif yükler (örneğin, kondansatörler) tarafından üretilebilir. Ancak reaktif güç, enerji tüketmeyen bir güçtür ve elektrik dağıtım sistemlerine ek yük getirir.
İyi bir güç faktörü (yaklaşık olarak 0,9 veya daha yüksek) istenen bir durumdur, çünkü bu, enerjinin daha verimli bir şekilde kullanıldığı anlamına gelir. Düşük bir güç faktörü, elektrik sistemlerinin daha fazla akım taşımasını gerektirir, bu da enerji kayıplarına ve altyapının aşırı yüklenmesine yol açabilir.
Güç faktörünü iyileştirmek için, endüktif yüklerin veya kapasitif yüklerin kontrolü için düzeltilmiş veya kompanse edilmiş güç faktörü düzeltilmiş (PFC) cihazlar kullanılabilir. Bu cihazlar, reaktif gücü düzelterek güç faktörünü yükseltirler.
Sonuç olarak, güç faktörü, bir elektrik devresinin veya sistemlerinin enerji verimliliğini değerlendiren bir ölçüdür. İyi bir güç faktörü, enerji tasarrufu sağlar ve elektrik sistemlerinin daha iyi çalışmasını sağlar.